Müslümanlar Arasındaki Global İletişim ve Dayanışmanın Artması
İslam Birliği’nin yolunu açan çok önemli bir diğer gelişme ise, 1980’lerden itibaren giderek yükselen, 1990’larda -başta internet olmak üzere- iletişim teknolojisinin gelişmesiyle büyük bir ivme kazanan globalizasyon sürecidir. Bazı Müslümanlar, Batı kültürünün taşıyıcısı olarak gördükleri globalizasyonu olumsuz bir biçimde değerlendirmektedir. Oysa gerçekte tüm dünyanın birbiri ile yoğun bir kültürel alışveriş içine girmesi ve dünyanın tüm kültürlerinin ortak bir dille iletişim kurmasını sağlayan globalizasyon, dünya Müslümanlarının bilgiye olan ulaşımlarını kolaylaştırarak birbirleri ile olan temas ve iş birliklerini daha önce görülmemiş biçimde büyütmüştür. Böylece, Müslüman halkların bilinçlenmesinde çok büyük bir vesile olmuştur.
Sadece interneti ele almak bile, Müslümanlar arasındaki iletişimin ne kadar geliştiğini göstermektedir. İnternet teknolojisi, hem tüm insanlar için hem de Müslümanlar için önemli bir nimet olmuştur. İnternet sayesinde yapılan ortak çalışmaların sayısı artmış, bununla birlikte bilgiye ulaşma imkanları da çok genişlemiştir. Böylece İslam dünyası da dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanında okuyan, düşünen, fikirler üreten ve çözümler geliştiren nesiller yetişmektedir. Malezyalı bir sosyal bilimci olan ve çalışmalarını Almanya’daki Freie Universität of Berlin’de sürdüren Farish A. Noor, globalleşmenin İslam dünyasındaki etkilerini ele alan bir çalışmasında şu tespitlerde bulunur:
“Gelişen iletişim teknolojisi ve bilginin ve enformasyonun serbest akışı sayesinde, Müslümanlar artık İslami ilimlerin doğrudan özüne ulaşmada özgürdürler; İslami düşüncenin temel kitapları ve anlatımları artık uzak kütüphanelerdeki az sayıdaki kitapla sınırlı değildir… Bunun sonuçlarından biri… İslami yönden bilinçli ve eğitimli yeni kitlelerin gelişmesidir. İslami metinlere ve bilgiye ulaşım aynı zamanda, Müslüman kadınların ve (akademik sıfatı olmayan) normal Müslümanların İslam hakkında daha fazla öğrenmelerini, fikir yürütmelerini ve yorum yapmalarını sağlamaktadır. Bu, global İslami ağların kurulması sayesinde, Müslüman dünyanın dört bir yanında yaşanmaktadır.” (46. Dr. Farish A Noor, The Globalisation of Islamic Discourse and its Impact in Malaysia and Beyond, Freie Universitat of Berlin, 2000 ; s. 31)
Noor’un ifadesiyle artık “zamanın ve mekanın sınır oluşturmadığı bir İslam dünyası” vardır. (A.g.e., s. 47)
Sadece internet değil, medya da dünya Müslümanlarını birleştirmektedir. Herhangi bir İslam ülkesindeki bir konu, bir anda tüm İslam ülkelerinde izlenmekte, oralarda da yankı uyandırmakta, oralardaki Müslümanların da meselesi olmaktadır. Tüm bu imkanlar, Müslüman dünyasının çok daha aydınlık bir geleceğe kavuşabileceğini göstermektedir.
Batılıların Osmanlı Arayışları
Kurulması için çağrıda bulunduğumuz İslam Birliği, hem Müslümanlar hem de gayrimüslimler için pek çok yarar sağlayacak, adil, demokratik ve çağdaş bir yapılanma olacaktır. İslam Birliği’nin kurulması durumunda, başta Batı olmak üzere diğer medeniyetler, dostane ve barışçıl ilişkiler kurabilecekleri, istikrarlı ve güvenilir bir otorite ile muhatap olacaklardır. Sözde Müslümanlar adına ortaya çıkan bazı radikal akımların engellenmesi ve tedavi edilmesi işi, İslam Birliği’nin işi olacak; Batı’nın bu konudaki endişeleri tamamen ortadan kalkacaktır.
İslam Birliği’nin yaklaşmakta olduğunu gösteren önemli alametlerden biri de, bu sözünü ettiğimiz “İslam Birliği ihtiyacı”nın, Batılılar tarafından da fark edilmeye başlanmış olmasıdır. Özellikle eski Osmanlı coğrafyası üzerinde bir asırdır devam eden otorite boşluğu teşhis edilmekte ve çözümün de ancak Osmanlı modelinin bir şekilde yeniden hayata döndürülmesiyle mümkün olacağı fikri yankı bulmaktadır.
Bu konuda Batı medyasında yer alan yorumlardan biri, 9 Mart 2003 tarihli New York Times gazetesinde yayınlanan David Fromkin imzalı “A World Still Haunted by Ottoman Ghosts” (Hala Osmanlı Hayaletleri İle Dolu Bir Dünya) başlıklı makaledir. Makalesine “Bir hayalet ABD’yi rahat bırakmıyor, bu Osmanlı İmparatorluğu’nun hayaleti” diye başlayan Fromkin, şunları yazıyordu:
“Bugün, Bush yönetimindeki daha ihtiraslı isimler, sadece Irak’ı işgal etmeyi hedeflemiyor, bunu Arap Ortadoğusu’nu dönüştürmekte bir temel olarak kullanmak da istiyor. Daha önce Batılı ülkeler (İngiltere ve Fransa) bir kez daha Osmanlı topraklarını yeniden şekillendirme işine koyulmuşlardı. Bu ülkeler, Birinci Dünya Savaşı’ndan zaferle çıktıktan sonra Ortadoğu’nun haritasını yeniden çizdiler. Irak, oluşturulan yapay devletlerden birisiydi.
Birinci Dünya Savaşı’nın ardından, İngiltere ve Fransa, Osmanlı İmparatorluğu’nu yenerek Arap topraklarının kontrolünü ele geçirdi. Ve bununla birlikte önemli bir şeyi ele geçirdi: Bu topraklarda büyük petrol kaynağı bulunması ihtimali. Avrupalılar ve onların Amerikalı iş ortakları buralarda dostane ve istikrarlı rejimler kurmayı umdu. 1920’lerin başlarında sınırları yeniden çizdikten sonra İngiltere ve Fransa, bir devlet sistemi başlattı ve siyasi rehberlik sağlamaya da çalıştı. Ancak sistem tahammül edemedi. Aksine, bölge daha çalkantılı ve huzursuz oldu. Geriye bakıldığında, Baskan Bush’un bazı bölümlerini değiştirmek istediği Ortadoğu’nun çoğu karakteristiğinin, beş yüzyıllık Osmanlı idaresinde şekillendiği açıkça görülüyor.” (New York Times, 9 Mart 2003)
İngiliz gazeteci Timothy Garton Ash ise The Guardian gazetesinde yayınlanan 27 Mart 2003 tarihli makalesinde benzer bir analiz yaptı. Kosova’daki Arnavutların ve Kuzey Irak’taki Kürtlerin sorunlarını ele alan Ash, “her iki durumda da, hala, bir yüzyıl sonra bile, Osmanlı İmparatorluğu’nun mirası ile karşı karşıyayız” diyor ve yazısını şöyle noktalıyordu:
“Yüzleşelim: (Irak’taki) bu kanlı savaş bittiğinde, 1918 yılına geri dönmüş olacağız, yani büyükbabalarımızın Balkanlar’dan Ortadoğu’ya kadar karşılaştığı soruların çoğuyla ve tam da aynı bölgelerde yüzyüze kalacağız. Ve hala bunlara verebilecek bir cevabımız yok. Bazen, Osmanlı İmparatorluğu’nu yeniden kurmamız gerektiğini düşünüyorum.” (The Guardian, 27 Mart 2003)
Batılıların bile “Osmanlı İmparatorluğu’nun yeniden kurulması gerektiği”ni düşündükleri bir devirde, Müslümanların bu işe dört elle sarılmaları gerektiği aşikardır.
Hicri 14. asrın başından itibaren yaşanan gelişmeler, Müslümanların tarihin önemli bir dönüm noktasında olduklarını göstermektedir. Hepimize düşen görev, bu sorumluluğa layık olmaktır.
